Yükseklik değişimi aracın performansını nasıl etkiler?
Portimão pistinin en ayırt edici özelliklerinden biri, yarışın neredeyse tamamının bütün Formula1 camiasının ve sürücülerinde dillendirdiği bir rollercoaster’a benzetilmesi ve tur boyunca önemli ölçüde yükselmesi ve düşmesiyle sık sık yükselme değişimidir.
Portimão pistinin en ayırt edici özelliklerinden biri, yarışın neredeyse tamamının bütün Formula1 camiasının ve sürücülerinde dillendirdiği bir rollercoaster’a benzetilmesi ve tur boyunca önemli ölçüde yükselmesi ve düşmesiyle sık sık yükselme değişimidir.
Aslına bakılırsa bu yükselti değişiklikleri TV’de göründüklerinden çok daha diktir, ancak otomobillerin kendileri için teknik bir zorluk oluşturmasalar da, sürücüler için çok daha büyük bir etkiye sahiptirler. Bu değişikliği aracı sizin kullanmanız ve yan koltukta oturarak bir iniş yada çıkış durumuyla kısmen aynıdır. Bir sürünün iniş yada çıkışta hissetiği dahası yaşadığı durum tv de izlemek gibi oluyor açıkçası.
Yükseklik değişimi aracın performansını nasıl etkiler?
Basitçe cevaplarsak, yükseklik değişiminin aracın performansını beklediğiniz kadar etkilememesidir. Bu durum evet arabalara biraz daha fazla yük bindirir, ancak bu araçlar yine de ağır kerb darbelerini ve büyük kuvvetleri işlemek için üretilmiştir, bu nedenle süspansiyondaki biraz ekstra sıkıştırma günümüz F1 makineleri için rahatsız edici değildir.
Ancak farklı yükseklik değişimi, devreye ve topografyaya bağlı olarak otomobilleri farklı şekillerde etkiler. Bazıları, aracı pist özelliklerine gerçekten çevirmek ve en üst düzeye çıkarmak için araç ayarlarında düzenlemeler yapılmasını gerektirirken, diğerleri doğru bir ayarın bulunmasını gerektirecektir.
Bu, aracın yaşadığı yaklaşık 3g’lik dikey sıkıştırma kuvvetlerini işlemektir, çünkü neredeyse vMax’ta (maksimum hız, diğer adıyla en yüksek hız) ani yokuş aşağı yokuş yukarı değişim yoluyla toprağa itildiğinden araçların etkilenmesi sürücülerle kıyaslandığında yok gibidir
Lastiklerin dikey sıkıştırması ve süspansiyonun pistin bu bölümünden geçmesi takvimdeki en yüksek pistlerden biridir, bu da Spa’nın F1’deki yükseklik değişiminde (en yüksek ve en düşük nokta arasında 102 metre) en büyük farka sahip olduğu düşünüldüğünde özellikle şaşırtıcı değildir.
Yine de bu sıkıştırma seviyesi Portimão gibi bir pistte dikkate alınmaz, çünkü bazı dik yamaçlar olsa da, yükseklik değişiklikleri bu kadar yüksek hızlarda alınmaz. En düşükten en yüksek noktaya kadar olan yükseklik değişimi de Spa gibi 30 metrenin biraz altında bir farkla bir pist kadar dramatik değildir, ancak inişler ve çıkışlar daha sıktır.
Bununla birlikte, bu dalgalanmalar aracın bir tur sırasında nasıl işleyip tepki verdiği üzerinde hala bir etkiye sahiptir. İlk olarak, Portimão’da yokuş yukarı ve yokuş aşağı köşe girişleri ve çıkışları vardır, Arabayı biri veya diğeri için kuramazsınız, çünkü bu diğer öğelerin çoğunu tehlikeye atacaktır, bu nedenle aracın tüm bu senaryolarda yeterince iyi tepki verdiğinden emin olmak için bir orta yol bulunması gerekiyor. Formula1’in bir çok kişinin bir vızıltıdan başka bir şey ifade etmesi aslında arka planda bu hazırlık ve çok ince ayarlar ve hesaplar kısmının atlanıyor olmasından kaynaklanıyor.
Diğer bir faktör yokuş aşağı köşe çıkışlarıdır. Aracın yükleri, 16 metrelik bir düşüşe sahip olan 11. Yerçekimi ve downforce nedeniyle değil, ancak sürücüler hala gözle görülür bir kavrama eksikliği hissediyorlar ve bu aracı daha dengesiz hale getirebilir. Ayrıca çekişi daha zor hale getirir, bu nedenle sürücülerin gazı kesmesiyle ilgili bir gecikme
Bariz bir yükselme değişikliğine sahip bir diğer pist de Avusturya’daki Red Bull Ring. Arabalar burada sıkıştırma veya ‘ışık’ hissi yaşamaz, ancak mücadele etmek için parça ‘warp’ vardır ve ilerledikçe etkili bir spiral etki yaratır.
Avusturya’da Sürücüler bu warpta gezinirken, araba bir tekerleğin (bu vesileyle iç cephe) biraz hava aşırı yüklenme dolasyısıyla aşırı bunaldığından bir yerden hava almasını isteme eğilimindedir ve bu da araba dengesini bozar.